Từ ngàn xưa, đậu xanh không chỉ được xem là một loại
thực phẩm giàu dinh dưỡng trong các món ăn hàng ngày của người dân Việt Nam mà
nó còn được xem là một loại thuốc giải độc. Để ví dụ cho điều đó, người xưa đã
dùng đậu xanh để điều trị các trường hợp trúng độc Ba đậu, Phụ tử, bằng cách sử
dụng vỏ ngoài của đậu xanh nghiền nhỏ, ngâm với nước đun sôi để nguội, chắt lấy
nước đó mà uống hoặc phối hợp với vị thuốc Hoàng liên, Cam thảo đem sắc uống.
(Phụ tử và Ba đậu là 2 loại thực vật rất độc thuộc nhóm chất độc bảng A).
Ngày nay, tuy không còn được sử dụng để giải các loại
kịch độc, đậu xanh vẫn là một vị thuốc có những tác dụng quý, có thể ứng dụng
vào cuộc sống hàng ngày.
Giới thiệu chung:
Đậu xanh là giống cây thân thảo thuộc họ đậu, có
danh pháp khoa học Phaseolus radiatus L. Được trồng phổ biến ở nước ta. Khi
dùng làm thuốc thường được tán nhỏ hoặc xay thành bột. Đậu xanh có vị ngọt,
tính lạnh. Có tác dụng thanh nhiệt giải độc. Bộ phận dùng: hạt.
Đậu xanh không chỉ là thực phẩm quen thuộc trong cuộc
sống hàng ngày mà còn có nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Theo Y học cổ truyền:
Đậu xanh được dùng cho người bị say nắng vì có tác dụng
thanh nhiệt, giải trừ khô khát, làm mát gan. Có thể đem đậu xanh đi nghiền nhỏ
rồi mang ngâm với nước sôi để nguội, lọc lấy nước ngâm đó để uống. Hoặc chế biến
đậu xanh thành chè hoặc cháo để ăn.
Ngoài ra, với tác dụng giải độc, đậu xanh còn được
dùng để trị sưng viêm, mụn nhọt. Sử dụng giống như trên. Còn nếu dùng ngoài, có
thể dùng một mình hoặc cho thêm vị thuốc Đại hoàng tán bột nhỏ, trộn với nước bạc
hà và mật ong tạo thành một hỗn hợp rồi bôi lên vùng viêm sưng.
Theo Y học hiện đại:
- Giảm huyết áp: Huyết áp cao làm tăng
nguy cơ mắc bệnh tim - một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế
giới. Lượng kali, magie và chất xơ dồi dào có trong đậu xanh giúp giảm huyết áp
hiệu quả.
- Kiểm soát đái tháo đường: Với hàm lượng chất
xơ và protein cao, đậu xanh giúp làm chậm quá trình giải phóng đường vào máu. Đồng
thời, chất chống oxy hóa vitexin và isovitexin trong đậu xanh còn có tác dụng
làm giảm đường huyết và giúp insulin hoạt động hiệu quả hơn, giúp kiểm soát bệnh
lý đái tháo đường hiệu quả hơn.
- Tốt cho tim mạch: Lượng cholesterol cao,
đặc biệt là cholesterol xấu cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đậu
xanh có hàm lượng cao chất xơ, giúp giảm bớt sự hấp thu chất béo, làm giảm lượng
cholesterol xấu trong cơ thể. Ngoài ra, kali có trong loại thực phẩm này còn
giúp duy trì mức huyết áp tốt, giữ cho một trái tim khỏe mạnh.
- Tốt cho xương: Đậu xanh giàu vitamin K và canxi,
có ích đối với việc duy trì một bộ xương chắc khỏe, ngăn ngừa thoái hóa xương
và loãng xương.
Tuy đậu xanh có nhiều lợi ích tuyệt vời đối với sức
khoẻ nhưng có phải ai cũng dùng được hay không?
- Không ăn đậu xanh khi chân, tay lạnh, đau nhức cơ
thể hoặc đi ngoài phân lỏng vì có thể khiến bệnh trầm trọng hơn.
- Không ăn đậu xanh khi đói bụng vì đậu xanh có tính
hàn, ăn khi đói sẽ gây hại cho dạ dày.
- Khi đang uống thuốc Đông y, cần hỏi ý kiến của bác
sĩ trước khi ăn đậu xanh vì có thể làm giảm tác dụng của thuốc.
- Dị ứng: Một số người bị dị ứng với đậu xanh với biểu
hiện nổi mẩn ngứa, mề đay, phát ban nên cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi muốn sử
dụng loại thực phẩm này.
